Đề xuất hỗ trợ tiền mặt, hiện vật với gia đình sinh hai con gái

Thông tin trên được Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan công bố tại lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Dân số thế giới và công bố Báo cáo Tình trạng dân số thế giới năm 2025, diễn ra vào ngày 11/7.

Theo bà Lan, Bộ Y tế đang gấp rút hoàn thiện dự thảo Luật Dân số để trình Quốc hội tại kỳ họp tháng 10 tới, trong đó có nhiều chính sách đột phá. Cụ thể, dự thảo đề xuất hỗ trợ tài chính trực tiếp bằng tiền mặt hoặc hiện vật cho phụ nữ khi sinh con, đặc biệt khi thực hiện sàng lọc trước sinh và sơ sinh. Đáng chú ý, các gia đình sinh con một bề là gái hoặc có hai con gái cũng được đề xuất nhận các ưu đãi về mặt tài chính.

Đề xuất hỗ trợ gia đình sinh 2 con gái​ (Ảnh minh hoạ)

Bối cảnh cho các đề xuất này là những con số đáng báo động. Theo điều tra dân số tháng 4/2024, tỷ suất sinh của Việt Nam đã giảm xuống còn 1,91 con trên mỗi phụ nữ – mức thấp nhất trong lịch sử nhân khẩu học. Con số này được dự báo sẽ tiếp tục giảm, kéo theo hệ lụy già hóa dân số diễn ra nhanh hơn dự kiến.

Bên cạnh đó, tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn chưa được kiểm soát ổn định, hiện ở mức 111,4 bé trai trên 100 bé gái. Các vấn đề xã hội như tảo hôn và hôn nhân cận huyết vẫn còn phổ biến ở Tây Nguyên và miền núi phía Bắc, chiếm tới 21,9%.

Không chỉ dừng lại ở các chính sách khuyến sinh, dự thảo Luật Dân số còn hướng đến việc nâng cao chất lượng dân số một cách toàn diện. Các chính sách mới sẽ mở rộng quyền lợi cho phụ nữ mang thai như tăng thời gian nghỉ thai sản và hỗ trợ tiếp cận nhà ở xã hội. Đồng thời, dự thảo cũng quy định bắt buộc tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân cho cả nam và nữ để phát hiện sớm các bệnh lý di truyền.

Để đối phó với xu hướng già hóa dân số, Bộ Y tế cũng đề xuất xây dựng hệ thống chăm sóc người cao tuổi bài bản, từ hạ tầng cơ sở đến đào tạo nhân lực chuyên ngành lão khoa thông qua học bổng và miễn học phí.

(Ảnh minh hoạ)

Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh, tinh thần của các chính sách này là tôn trọng quyền quyết định sinh con của mỗi cá nhân và cặp vợ chồng, phù hợp với sức khỏe và điều kiện kinh tế, hoàn toàn tự nguyện. Điều này hoàn toàn phù hợp với thông điệp của Ngày Dân số Thế giới năm nay: “Quyền tự quyết về sinh sản trong một thế giới đang thay đổi”.

Nền tảng pháp lý cho các thay đổi này đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội tạo ra khi thông qua Pháp lệnh sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số vào ngày 3/6 vừa qua. Đây là bước đi quan trọng để xây dựng Chương trình mục tiêu chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026–2035, lấy con người làm trung tâm và hướng đến phát triển bền vững.